Η ΘΕΛΕΣΤΙΝΑ

Μεταξύ Μεσαίωνα και Αναγέννησης, η Ιλαροτραγωδία του Καλίστο και της Μελιβέας ή Η Θελεστίνα, όπως την αποκαλούσε το κοινό και επικράτησε σαν τίτλος, εμφανίζεται στην Ισπανία του 15ου αιώνα (του αιώνα της ανακάλυψης της Αμερικής, των διωγμών των αλλόθρησκων και της Ιεράς Εξέτασης) σαν ένα πρωτοποριακό ουμανιστικό έργο, του οποίου το τολμηρό ερωτικό στοιχείο καταπλήσσει και ενθουσιάζει τους αναγνώστες. Δύο ερωτευμένοι, ο Καλίστο και η Μελιβέα, σπάνε τους κανόνες του πλατωνικού αυλικού έρωτα και της χριστιανικής ηθικής. Πρόκειται για έναν αμαρτωλό έρωτα που όμως δεν θα έχει αίσιο τέλος. Ο Φερνάντο ντε Ρόχας διαπράττει κάτι το πολύ επικίνδυνο: οι πρωταγωνιστές ανατρέχουν στη μαστροπεία και τη μαγεία, ενώ το έργο βρίθει από τολμηρές για την εποχή καταστάσεις και λέξεις. Όταν όμως αργότερα η Ιερά εξέταση θα ανασκαλίσει το έργο του «ύποπτου» -λόγω εβραϊκής καταγωγής- Ρόχας θα το αφήσει απείραχτο. Οι αμαρτωλοί πεθαίνουν όλοι, χωρίς να προφτάσουν να εξομολογηθούν – πλήρωσαν για το θανάσιμο αμάρτημά τους.